Fototherapie thuis bij pasgeborenen

Hyperbilirubinemie

Een baby wordt geboren met een hoog gehalte aan rode bloedcellen die na de geboorte door het lichaam afgebroken worden. Hierbij komt een gele kleurstof vrij, dit wordt het bilirubine genoemd.

Normaal gesproken wordt het bilirubine uit het bloed afgebroken door de lever en uitgescheiden met de ontlasting. Echter bij pasgeboren baby’s is de lever nog onrijp en werkt dit proces nog niet optimaal. Hierdoor blijft de bilirubine in het bloed en krijgt een baby de gele kleur. De meeste baby’s worden een beetje geel, en dat kan geen kwaad. In sommige situaties wordt het bilirubine gehalte in het bloed te hoog en is behandeling noodzakelijk. Daarom is het van belang dat baby’s de eerste levensdagen regelmatig gecontroleerd worden.

Controle op geelzien

De verloskundige, de kraam- of wijkverpleegkundige of de (kinder)arts let op of de baby geel ziet en stelt zonodig door middel van een bloedtest het bilirubinegehalte van de baby vast. Of het echt nodig is om de baby te testen is afhankelijk van hoe geel de baby ziet en hoe oud de baby is. Andere kenmerken zoals drinkgedrag en alertheid zijn ook van invloed. Ziet een baby al binnen 24 uur na de geboorte geel dan is altijd verder onderzoek door de kinderarts nodig. De kinderarts zal bepalen of er fototherapie noodzakelijk is en of dit eventueel thuis gedaan kan worden.

Behandeling

Als het bilirubinegehalte in het bloed te hoog is en de fototherapie thuis gegeven kan worden zal de kinderverpleegkundige of neonatologieverpleegkundige u uitleggen hoe dit gedaan moet worden.

De baby wordt op een speciaal lichtmatras (Bilisoft) gelegd. Het matras geeft een speciaal licht af waardoor het bilirubine wordt afgebroken. De baby krijgt een brilletje op om de oogjes tegen het felle licht te beschermen. (U leest meer over hoe u uw baby moet verzorgen en welke aandachtpunten er zijn onder het kopje “verzorging”).

U krijgt de bilisoft in bruikleen. Zowel de kinderverpleegkundige als u tekenen voor afgifte en ontvangst van de bilisoft. U komt dagelijks met uw baby naar het ziekenhuis, er wordt bij uw baby wat bloed afgenomen. Wanneer het bilirubinegehalte voldoende gedaald is, kan de behandeling gestopt worden. De kinderarts informeert u hierover. De kinderarts kan afspreken dat hierna nog 1 maal bloed afgenomen moet worden om te bepalen of het bilirubinegehalte laag blijft. In enkele gevallen kan het noodzakelijk zijn dat er opnieuw gestart moet worden met de fototherapie.

De baby wordt binnen enkele dagen minder geel en het bilirubinegehalte van het bloed daalt. Dit moet gecontroleerd worden door het bloed te onderzoeken. Het controleren van het bloed zal plaatsvinden in het ziekenhuis. Hierna zal er met u afgesproken worden of u kunt wachten op de kinderpolikliniek voor de uitslag of dat de kinderarts u belt.

Verzorging

Uw baby kan tijdens de fototherapie gewoon in zijn/haar wiegje, ledikant of box liggen, maar dan in de bilisoft. Uw baby draagt alleen een luier en het beschermende brilletje, verder zal uw baby naakt zijn, dit zodat een zo groot mogelijk deel van de huid het licht kan opvangen. U kunt daarna uw kindje inbakeren door een hydrofiel onder de bilisoft te leggen en uw kind in te bakeren (zie afbeeldingen). Ook kunt u uw kindje eventueel nog toedekken met een dekentje. Uw kraamverzorgende kan u hielpen om de temperatuur van uw kindje te reguleren.

Uw baby draagt een stoffen brilletje tijdens de behandeling omdat het licht erg fel is. Door middel van het brilletje worden de ogen van uw kindje beschermt. Als uw baby ook onder een dekentje ligt is het niet erg al de bril iets afzakt.

Smeer het huidje van uw baby NIET in met bodylotion, babyolie, vaseline of andere vette producten. Deze producten geven het risico op verbranding van de huid. Het gebruik van billendoekjes is wel toegestaan om uw baby te verschonen. Ook kunt u wel vaseline gebruiken bij het temperaturen van uw baby.   

Het is belangrijk dat uw baby zoveel mogelijk op de bilisoft ligt. De kinderarts zal met u  afspreken of uw baby af en toe van de bilisoft af mag. Indien uw baby even van de bilisoft af mag, mag het brilletje ook af. Het brilletje mag in elk geval af wanneer u en uw baby voor controle naar het ziekenhuis komen.

Voeding

Het is belangrijk dat uw baby tijdens de fototherapie voldoende voeding krijgt (soms kan bijvoeding per fles noodzakelijk zijn). Het krijgen van voldoende voeding zorgt ervoor dat het bilirubine afgevoerd wordt met de urine en ontlasting. Hierom raden wij aan om u kindje minimaal 8x per dag te voeden. U kunt u baby gewoon voeden terwijl hij/zij in de bilisoft ligt.
Indien uw baby suffer wordt, slechter drinkt of zijn/haar temperatuur niet kan reguleren, dient u contact op de te nemen met het ziekenhuis op telefoonnummer 020-6346116.

Temperatuur

Het licht van de bilisoft geeft geen warmte af. Omdat uw baby alleen een luier aan heeft is het van belang dat u de temperatuur van uw baby in de gaten houdt. Wij raden u aan om bij elke verschoning de temperatuur van uw baby te controleren. De kraamverzorgende kan u helpen bij het reguleren van de temperatuur van uw baby.

Aandachtspunten

Door de fototherapie kan uw baby een lichtere verkleuring van de huid op de rug krijgen. Dit is normaal en ontstaat doordat op deze plek de bilirubine sneller uit de huid verdwijnt door het matrasje. Uw baby kan ook lichte huiduitslag krijgen door de fototherapie. Indien de kraamverzorgende op dat moment niet bij u aanwezig is, raden wij u aan hierover contact op te nemen met hen. Zij kunnen beoordelen of de huiduitslag past bij de fototherapie.

Einde behandeling

Als het bilirubinegehalte van uw baby genoeg gedaald is, zal de arts beslissen of de behandeling klaar is. Het kan zijn dat uw baby dan nog wel een beetje geel ziet, maar is het bilirubinegehalte dusdanig onder de grenswaarde, dat het niet meer schadelijk is voor uw baby. Als u borstvoeding/moedermelk geeft kan het zijn dat uw baby wat langer geel blijft zien. Dit is niet erg en meestal verdwijnt de gele kleur binnen 4 weken.

U levert de bilisoft binnen 24 uur na het beëindigen van de behandeling weer in op het MKC (1^e etage). De kinderverpleegkundige/neonatologieverpleegkundige zal samen met u de bilisoft controleren op zichtbare beschadigingen en de bruikleenovereenkomst invullen ter bevestiging dat u de bilisoft weer ingeleverd heeft.

Stap 1: 

     

Het apparaat: zorg dat deze in het stopcontact zit en druk op de linker knop om het licht aan te zetten. De mat zal blauw verkleuren. Gebeurd dit niet, controleer dan eerst of de stekker goed in het stopcontact zit en of de dikke kabel op de voorkant goed in het apparaat zit. Als het licht dan nog niet aangaat, neem dan contact op met het ziekenhuis 020-6346116.

Stap 2: 

De bilisoft mat met daarin de speciale verlichting. Zorg ervoor dat de afbeelding van het poppetje omhoog ligt. Aan deze zijde werkt de speciale verlichting.

Stap 3: 

Doe de mat in de hoes. De open kant van de hoes zit aan de onderzijde aan de kant van de dikke kabel.

Stap 4: 

    

Kleed u baby uit, zodat hij/zij alleen nog een luiertje aanheeft en plaats de bril bij uw baby.

Stap 5: 

   

Leg uw baby op het matje met de voeten richting de dikke kabel. Aan de achterzijde van de hoes zitten 2 banden, deze kunt u dichtknopen met een losse knoop of de uiteinden onder het matje vastleggen.

Stap 6: 

   

U kunt u kindje inbakeren met een hydrofiele doek. U legt hiervoor een hydrofiel onder het matje. Hierna bakert u uw kindje in. Eventueel kunt u nog een dekentje over uw baby leggen om hem/haar goed warm te houden. Op de laatste foto ziet u hoe het eruit ziet als u uw baby ingebakerd heeft, toegedekt heeft met een dekentje en de bilisoft aanstaat.

Tot slot

Bij vragen kunt u contact opnemen met de verpleegkundigen van de neonatologie. Indien nodig zullen zij overleggen met de kinderarts.

U kunt ons bereiken op: 020-6346116

 

Contactinformatie afdelingen