Borstvoeding bij een te vroeg (prematuur) geboren baby

Borstvoeding bij een te vroeg (prematuur) geboren baby

Borstvoeding geven aan een te vroeg geboren baby gaat niet vanzelf, het vraagt geduld en doorzettingsvermogen.

• Preterme moedermelk: optimale voeding voor een te vroeg geboren baby
• Het belang van borstvoeding voor deze specifieke groep kinderen
• Wanneer kan een baby aan de borst drinken?
• Stappenplan borstvoeding bij een te vroeg geboren of zieke baby

In eerste instantie zal uw baby mogelijk nog niet in staat zijn om alle moedermelk bij u te drinken. U kolft dan uw moedermelk af (zie folder). Uw melk wordt op een andere manier aan uw kind gegeven, bijvoorbeeld via een maagsonde. Uw baby profiteert dan wel van alle gezondheidsvoordelen die moedermelk te bieden heeft.

Preterme moedermelk: optimale voeding voor een te vroeg geboren baby

Het is van groot belang dat een baby die te vroeg geboren is moedermelk van zijn eigen moeder krijgt. Wetenschappelijk onderzoek toont dat aan. Borstvoeding biedt de te vroeg geboren baby veel voordelen wat betreft gezondheid, voeding en ontwikkeling. Het verkleint de kans op het ontwikkelen van allergieën en bevat stoffen en cellen die de afweer van de baby versterken.

Moedermelk wordt door te vroeg geborenen beter verdragen dan kunstvoeding. Hierdoor kunnen de hoeveelheden per keer sneller dan bij kunstvoeding verhoogd worden en uw baby heeft daardoor minder lang infuusvloeistoffen nodig.

Voor te vroeg geboren en zieke kinderen is deze bescherming extra belangrijk omdat ze nog erg kwetsbaar zijn. Preterme moedermelk, de moedermelk die een moeder maakt voor een te vroeg geboren kind, is anders van samenstelling dan de rijpe moedermelk die een moeder maakt als ze omstreeks de uitgerekende datum bevallen is.

Deze preterme moedermelk is extra waardevol bij de ontwikkeling van het nog onrijpe darmstelsel, longen en hersenen. Het bevat, in vergelijking met gewone rijpe moedermelk onder andere meer eiwit, natrium en chloriden. Ook bevat het veel antistoffen om de baby te beschermen tegen infecties. De vetten zijn lichtverteerbaar en qua samenstelling perfect afgestemd op de behoefte van het onrijpe zenuwstelsel. Na verloop van de eerste twee tot vier weken gaat preterme melk vanzelf over in rijpe moedermelk. 

Het belang van borstvoeding voor deze specifieke groep kinderen

• Colostrum (de eerste moedermelk direct na de geboorte) bevat hoge concentraties antistoffen (beschermende stoffen), vitaminen en mineralen. Antistoffen bieden bescherming tegen infecties. Een te vroeg geboren baby heeft door de kortere zwangerschapsduur minder afweerstoffen van de moeder meegekregen. Bovendien is het eigen afweersysteem nog onvoldoende ontwikkeld. Moedermelk is daarom bijzonder gunstig voor de prematuur!
• Colostrum bereidt de darmen voor op het opnemen van voedsel en beschermt de darmen tegen infecties. Hierdoor is er minder kans op een necrotiserende enterocolitis (nec), een ernstige darminfectie die kan leiden tot afsterving van delen van de darm.
• Moedermelk bevat groeifactoren, deze zijn van belang voor de rijping van het spijsverteringstelsel.
• Moedermelk bevat de juiste vetzuren die nodig zijn voor een goede hersenontwikkeling en gezichtsvermogen.
  Moedermelk wordt beter verdragen en is licht verteerbaar. Hierdoor kan de parenterale voeding (voeding via infuusvloeistoffen) snel afgebouwd worden waardoor de kans op infecties afneemt.
• Moedermelk draagt bij tot een grotere intellectuele en een betere motorische ontwikkeling in een latere levensfase.
• Borstvoeding brengt moeder en baby dichter tot elkaar.

Zelfs als u vooraf besloten heeft om geen moedermelk te gaan geven, is het waard te overwegen om toch een periode moedermelk af te kolven. Ook al zou u het alleen tot de uitgerekende datum van uw baby doen. Uw baby geniet dan in ieder geval in die periode van alle gezondheidsvoordelen die moedermelk biedt. Uw baby heeft namelijk door de korte zwangerschapsduur toch minder kans gehad om alle goede stoffen binnen te krijgen die het nodig heeft voor een gezonde start.

Wanneer kan een baby aan de borst drinken?

Het is belangrijk dat een baby de coördinatie van zuigen/slikken en ademen beheerst. Wanneer een baby zelf gaat drinken is individueel bepaald. Het moment waarop de baby zelfstandig kan drinken hangt dus niet zozeer af van leeftijd en gewicht, maar meer van zijn algehele stabiliteit en de individuele ontwikkeling van de zuig- en slikreflex.

Het is de moeite waard om de baby zelf aan de borst te nemen en wat te laten drinken. Maar zolang uw baby nog niet zelf kan drinken krijgt de baby de voeding via een maagsonde via de neus direct in de maag. Moedermelk wordt door te vroeg geborenen beter verdragen dan kunstvoeding. Hierdoor kunnen de hoeveelheden per keer sneller dan bij kunstvoeding verhoogd worden en uw baby heeft daardoor minder lang infuusvloeistoffen nodig.

Stappenplan borstvoeding bij een te vroeg geboren of zieke baby

Bij een te vroeg geboren of zieke baby gaat het geven van borstvoeding niet vanzelf. Het stappenplan kan hierbij een hulpmiddel zijn om ouders te helpen om dit doel te bereiken.

Stap 1: Huidcontact

Probeer dagelijks te kangoeroeën of buidelen met uw baby. Praat zachtjes tegen uw baby en geniet van deze momenten. De baby herkent uw stem en voelt zich veilig en dichtbij.

Stap 2: Mond en neus tegen de tepel

Bij het kangoeroeën of buidelen kunt u het mondje en neusje ter hoogte van de tepel leggen. De baby zal de moedermelk ruiken en nieuwsgierig worden.

Stap 3: Beetje melk laten proeven

Als u voorzichtig wat melk uit de borst duwt, zal de baby dit misschien oplikken.

Stap 4: Ruiken en sabbelen

De baby laat steeds vaker zien dat hij wil gaan drinken. Eerst zal de baby voorzichtig likken, later opent de baby zijn mondje.

Stap 5: Zoekreflexen stimuleren

In deze fase gaat de baby aanhappen. De baby is aan het oefenen: hapt en laat weer los.

Stap 6: Wakker en alert: voor het eerst drinken

Op een goed moment zal de baby aanhappen en niet meer loslaten. De baby zal dan ook voor het eerst zuigen. De zuigreflex wordt geprikkeld als de baby iets tegen zijn gehemelte voelt, dus als de baby de tepel ver genoeg in de mond heeft.

Stap 7: Vasthouden van de tepel en tepelhof, zuigen en slikken

De baby drinkt aan de borst. In deze fase houdt de baby de tepel met de tepelhof goed vast en zuigt. U ziet en/of hoort de baby slikken.

Stap 8: Borstvoeding geven, wegen en minderen van de sondevoeding

Zodra de baby echt uit uw borst drinkt wordt de borstvoeding opgebouwd en de bijvoeding afgebouwd. We wegen uw kind dagelijks om te zien of het goed groeit.

Stap 9: Borstvoeding deels op verzoek

In deze fase gaat uw baby al bijna naar huis. De baby mag vaak bij u drinken, het lukt misschien nog niet helemaal om alles zelf uit de borst drinken. U kunt uw baby bijvoorbeeld bijvoeden met de fles in zijligging.

Stap 10: Dag en nacht samen en frequent borstvoeding geven

Sommige baby’s drinken volledig uit de borst bij ontslag, soms heeft dat wat meer tijd nodig. Onze lactatiekundigen begeleiden u dan na ontslag totdat u uw borstvoedingsdoel behaald heeft.

Schematische weergave van het stappenplan.